تاریخچه صنعت فولاد در ایران
در سال ۱۳۰۶ حکومت وقت ایران برای تامین نیازهای ریل های آهن کشور تلاش های بسیاری انجام داد که می توانیم بگوییم آغاز کار فولاد در کشور در این تاریخ شروع شده است. به عبارتی می توان گفت که تاریخچه فولاد در ایران به این تاریخ برمیگردد ولی به طور دقیق و حرفه ای تر زمان آن را در ادامه بررسی می کنیم.
حکومت وقت در آن دوره زمانی به دلیل فوریتی که برای احداث ریل آهن داشت بودجه‌ی ۵.۵ میلیون تومان را برای این پروژه در نظر گرفت که راه اندازی اولیه این پروژه موفقیت آمیز بود ولی مشکلات مالی که تا سال ۱۳۲۸ به وجود آمد دلیلی برای آن شد تا پروژه به تاخیر بیفتد.
در سال ۱۳۲۸ بعد از کودتای ۲۸ مرداد قراردادی به نام کنسرسیوم بین آلمان و ایران منعقد شد و بعد از آن پروژه‌ی راه اندازی فولاد دوباره رونق گرفت. با توجه به مدارکی که از آن زمان در دسترس است می توانیم بگوییم به طور جدی تاریخچه ی فولاد کارخانه ای در ایران از این سال شروع شده است.
کنسرسیوم آلمان برنامه ریزی ای انجام داد تا کارحانه تولید فولاد بتواند روزانه ۱۵۰ تن فولاد را تولید کند. در آن زمان آلمان دستگاه های نورد را برای احداث کارخانجات جدید به ایران منتقل کرد و ۱۲۰۰ نفر نیروی انسانی در آن سال ها به فعالیت مشغول شدند.
مشکلاتی که باعث کند شدن روند رشد در آن سالها شد
در سال ۱۹۴۱ و در طول جنگ جهانی دوم هنگامی که جبهه‌ی استالین شکست خورد و ایران به وسیله‌ی نیروهای متفقین مورد تصرف قرار گرفت, آلمان خاک ایران را ترک کرد و بعد از آن پروژه‌ی تولید فولاد همچنان به تعویق افتاد.
در آن زمان کارخانه تولید فولاد در کرج (که اکنون در کرج، بلوار ذوب آهن قرار دارد و در تاریخ ۱۳۲۹ تاسیس شده) احداث شده بود که شرایط بحرانی جنگ هر چه را که ساخته شده بود به ویرانه تبدیل کرد و تمام دستگاهها و تجهیزات را متفقین به تصرف خود در آوردند.
بعد از پایان جنگ جهانی دوم بودجه لازم برای آغاز دوباره تولید فولاد در کشور در دسترس نبود بنابراین پروژه های فولادی با شکست مواجه شدند اما کارخانه ها طرح هایی را برای آغاز به کار فولاد ارائه کردند ولی بانک جهانی سرمایه ای را به کارخانه ها اختصاص نداد.
همچنان راه اندازی پروژه‌ی فولاد در ایران به تعویق می افتاد تا آنجا که دولت وقت ایران در سال ۱۳۴۲ با متخصصین سوئد همکاری هایی را شکل داد و تولید فولاد را با افتتاح کارخانه ای با تجهیزات کامل راه اندازی کرد و تولیدات اولیه آن برای مصارف نیازهای ارتش و راه آهن و خودروسازی داخل اختصاص پیدا کرد. بالاخره ایران توانست این رویا را به حقیقت تبدیل کند.
سرانجام در سال ۱۳۴۴ اصلی ترین کارخانه فولاد ایران در اصفهان پایه گذاری شد و بودجه و سرمایه‌ی اولیه آن با صادرات گاز طبیعی به روسیه محیا شد. فولاد آریامهر در اصفهان سالانه ۵۵۰ هزار تن تولید فولاد در ایران را بر عهده گرفت.
با توجه به شواهد و آمارها تولید فولاد در ایران تا سال ۱۳۸۳ بیشترین سقف تولید سالانه را داشته است ولی تحریم ها و مسائل سیاسی جزو بیشترین مسائلی بودند که تولید فولاد را در ایران دچار مشکل کردند.
تولید فولاد در ایران بعد از جنگ جهانی دوم
در سال ۱۹۶۰ برای اولین بار ایران (در اهواز) به تولید چدن پرداخت تا نیازهای خود را در خودروسازی برآورده سازد. محصول اصلی آن لوله های چدنی بود تا بتوانند سالانه بیش تر از ۶ هزار تن تولید فولاد را افزایش دهند.
تولید فولاد در ایران در دهه ۹۰
تولید فولاد در ایران تا سال ۸۳ با بیشتری رشد خود به سقف تولید سالانه ۱۲ میلیون تن رسید. اما تحریم ها و مشکلات سیاسی باعث شد که تولید فولاد در ایران افت شدیدی داشته باشد. تحریم هایی که علیه ایران بود تا اواخر دهه ۸۰ شمسی موجب شد با توجه به نیازهای زیاد به استیل و فولاد کربن, آنها را وارد کنند تا اینکه با مقاومت اقتصادی کشور و ایجاد تولیدی های جدید, ایران نه تنها نیازهای اصلی فولاد را خود تامین کرد بلکه در سال ۱۳۹۸ توانستیم به صادرات فولاد نیز دست پیدا کنیم.
